اورژانس هاي شايع بيماريهاي زنان:

بيماري هاي زيادي وجود دارد كه ميتواند منجر به پرزانتاسيون اورژانس شود ، اما چهار مورد اورژانس از اهميت بيشتري برخور دار است.اين موارد عبارت اند از :

1-سقط خود به خود

2-عفونت لگني من جمله آبسه بار تولن

3-حاملگي نابجا يا اكتوژنيك EP

4-حواث مربوط به كيستهاي تخمداني

سقط خود به خود

سقط خود به خود را به صورت دفع خود به خود محصولات لقاح قبل از هفته 24 حاملگي تعريف مي كنند.اينحالت معمولا بين هفته 8 و 12 اتفاق افتاده و با شيوع كمتر هنگامي كه اتيولوژي آن متفاوت است در خلال سه ماهه دوم پيدا مي شود. تصور ميشود كه حداقل در هر پنج حاملگي ، يك مورد با سقط خودبخود ي خاتمه پيدا مي كند.

شايع ترين علت سقط خودبخودي در 3 ماهه اول بارداري اختلالات کروموزومي است

شايع ترين علت سقط خودبخودي در 3 ماهه دوم بارداري نقص هاي ساختماني رحم يا دهانه رحم / مرگ جنين و يا نارسايي هاي جفت  است

انواع سقط:

•       تهديد به سقط
•       سقط اجتناب ناپذير
•       سقط ناقص
•       سقط کامل
•       سقط فراموش شده
•       سقط عفوني

عوامل مستعد کننده و خطر ساز سقط خود بخودي

1-بعضي از عفونتها  در مادر:مانند عفونت دستگاه تناسلي با ويروس هرپس سيمپلکس

2- ديابت قندي کنترل نشده

3- کمبود هورمون پروژسترون در مادر

4- سوء تغذيه خيلي شديد مادر

5- استعمال دخانيات توسط مادر

6- مصرف الکل توسط مادر

7- مصرف زياد قهوه توسط مادر

8- برخورد  مادر با اشعه ايکس

9- مصرف قرصهاي ضد بارداري در زمان بارداري

10- داشتن دستگاه داخل رحمي در زمان بارداري

11- گازهاي بيهوشي

12- عدم پذيرش جنين توسط سيستم ايمني مادر

13- ميوم رحمي

14- چسبندگيهاي داخل رحمي

15- نقصهايي در ساختمان رحم  ( رحم با شکل غير طبيعي )

16- نارسا بودن دهانه رحم  ( دهانه رحم به صورت طبيعي در زمان زايمان باز مي شود ولي در دهانه رحم نارسا اين حالت زود تر اتفاق مي افتد .)

17- سن بالاي مادر در زمان بارداري

18- خوردن ضربه به شکم در زمان بارداري

19- جراحي هاي شکم در زمان بارداري

20- بارداري با فاصله کمتر از 3ماه از زايمان قبلي

نشانه هاي سقط جنین
شایعترین نشانه سقط خونریزی از مهبل است كه می تواند از یك لكه بینی خفیف تا خونریزی شدید متفاوت باشد. خون می تواند حاوی لخته یا بافت های دیگر باشد.
به هرحال خونریزی مهبلی در طی حاملگی همیشه به معنای وقوع سقط نیست. به ویژه اگر خونریزی خفیف است و فقط مدت كوتاهی دوام می آورد. خونریزی طولانی یا سنگین همانند یك قاعدگی یا سنگین تر از آن به احتمال بیشتری سقط را مطرح می كند.
اغلب گرفتگی های عضلانی با دردهای مشابه قاعدگی و كمی درد وجود دارد. احساس گرفتگی می تواند ریتمیك و بسیار ناراحت كننده مشابه انقباضات زمان زایمان باشد. ممكن است میزان زیادی مایعات از دست برود به ویژه اگر حاملگی پیشرفت بیشتری داشته است. در بعضی زنان علائم معمول حاملگی مانند تهوع، درد پستانی و خستگی ممكن است بدون انتظار متوقف شود.
هر علامت این چنینی باید بلافاصله به پزشك گزارش شود، اگر سقط شروع شده باشد كار كمی می توان برای پیشگیری از انجام آن نمود.
راه درمان سقط
اگر سقط كامل شده باشد، دیگر به درمان نیازی نیست. وقتی سقط قبل از هفته 10 حاملگی اتفاق می افتد، احتمال بیشتری دارد كه كامل شود و رحم كاملاً خالی شده و دهانه رحم بسته شود. اگر سقط كامل نشود نیاز به درمان دارد. گرچه در بعضی موارد بهتر است اجازه داده شود كه سقط سیر طبیعی خود را طی نماید. تصمیم در خصوص اینكه آیا درمان طبی نیاز است یا خیر بستگی به مرحله حاملگی، میزان خونریزی، هر گونه خطری برای سلامتی و انتخاب شخصی هر زن دارد.
وقتی حاملگی قبلاً بدون خونریزی متوقف شده باشد بدون آنكه فرد متوجه شده باشد، یا زمانی كه میزان قابل توجهی خونریزی وجود دارد،درمان با دارو یا جراحی برای برداشتن بافت باقیمانده لازم می شود. گرچه خونریزی پس از آن نیز ممكن است طولانی شود، تحقیقات نشان می دهد كه پرهیز از جراحی می تواند خطر عفونت را زیاد كند.
به هر حال مهم است كه زن از نزدیك مورد مراقبت قرار بگیرد تا اطمینان حاصل شود كه بافت سقط شده به طور كامل دفع شده است، چرا كه هر تأخیر قابل توجهی می تواند باعث عفونت شود.

پيشگيري از سقط جنين:

شش نكته ضروري براي پيشگيري از سقط جنين:

به گزارش ايسنا، دپارتمان بهداشت آمريکا در گزارشي به شش مورد که زنان باردار بايد براي سلامت خود در نظر داشته باشند، اشاره کرده است.

*اولين مورد، باکتري «ليستريا» است. اين باکتري باعث بروز سقط جنين مي‌شود؛ به طوري که 88 درصد از زنان باردار به دليل وجود اين باکتري ناشي از مصرف برخي از مواد غذايي در بيمارستان بستري شده و 30 درصد هم جنين خود را از دست مي‌دهند. زنان باردار 20 برابر بيشتر از ساير افراد در معرض ابتلا به اين باکتري هستند؛ چرا که اين عامل بيماري زا مي‌تواند از جفت عبور کرده و جنين را تحت تاثير قرار دهد. ادامه…

به همين دليل مواد غذايي که عامل بروز اين باکتري و بيماري‌هاي مرتبط مي‌شوند را زنان باردار نبايد مصرف کنند. اين مواد غذايي شامل غذاهاي آماده، ماهي دودي، پنير نرم، شير جوشانده نشده، گوشت فريز شده و غذاهاي نيمه آماده، ‌اين مواد حاوي باکتري ليستريا هستند.

*به گزارش ايسنا، دومين مورد که زنان باردار بايد از آن دوري کنند،‌ جيوه است. اين ماده يک فلز با شدت مسموميت بالاست که در صورت در معرض قرار گرفتن به مدت طولاني و دائم مي‌تواند به سيستم مرکزي عصب و ساير ارگان‌هاي بدن نظير کبد و دستگاه گوارش اثر مخرب بر جاي بگذارد.

باکتري‌هاي درون رودخانه‌ها و اقيانوس‌ها مي‌تواند جيوه را به متيل جيوه تبديل کند که اين ماده درون بدن ماهي‌ها و ساير آبزيان باقي مي‌ماند و پس از صيد و مصرف به بدن انسان‌ها منتقل مي‌شود.

بر‌اساس اعلام آکادمي ملي علوم آمريکا،‌ هر ساله 60 هزار نوزاد با درجه بالاي جيوه در بدنشان به دنيا مي‌آيند که اين موضوع باعث بروز صدمات مغزي غيرقابل جبراني در اين کودکان مي‌شود. البته نوع و درجه علايم صدمات و ضايعات به ميزان و دوز جيوه در بدن اين کودکان بستگي دارد.

در سال 2004 ميلادي، اداره غذا و داروي آمريکا FDA و آژانس حفاظت از طبيعت EPA در گزارشي مشترک اعلام کردند که اين ماده براي زنان باردار، زنان جوان که در سن بچه‌دار شدن قرار دارند و کودکان و نوزدان بسيار مخرب و زيان‌آور است.

در اين گزارش که هنوز هم معتبر است، غذاهايي که اين افراد نبايد مصرف کنند به شرح زير است: ماهياني که ميزان جيوه درون بدن آن‌ها مشخص نيست، نبايد صرف شود. کوسه، شمشير ماهي، ماهي ماکرو، مهره ماهي از جمله ماهي‌هايي است که حاوي جيوه فراوان هستند. به همين ترتيب، نبايد بيش از 340 گرم هر هفته از ماهي‌هاي تن، ماهي سالمون و گربه ماهي مصرف شود.

ماهي‌هايي که از رودخانه‌هاي محلي صيد مي‌شود چون تن آلباکور نيز داراي مقادير بالاي جيوه هستند و تنها بايد 170 گرم هر هفته از آن صرف شود. صدف‌ها و ميگوها هم جزو اين ليست هستند.

*سومين موردي که باعث بروز سقط جنين و بيماري‌هاي مرتبط با تولد مي‌شود، بيماري با منشا انگل توکسوپلاسماست. اين انگل از حيوانات خون‌گرم نظير گربه‌هاي خانگي به فرد منتقل مي‌شود. به همين دليل، اکثر پزشکان و متخصصان زنان به خانم‌هاي باردار توصيه مي‌کنند از نزديک شدن و تماس با اين حيوانات خودداري کنند تا هم سلامت خود و هم سلامت جنينشان را حفظ کنند.

البته بايد به اين نکته اشاره کرد که ابتلا به اين انگل نشانه‌اي ندارد و تنها بر جنين اثر مي‌گذارد و باعث بروز ناهنجاري‌هاي چشمي و مغزي و عقب افتادگي ذهني در نوزاد مي‌شود.

همچنين اگر اين انگل در گوشت موجود باشد، ‌دماي بالا و يا پايين مي‌تواند آن را نابود کند؛ به طوري که مواد غذايي چون آبزيان خام، سبزيجات و ميوه‌هاي نشسته، گوشت‌هاي نيمه پخته و دودي حاوي اين انگل هستند که نبايد آن‌ها را مصرف کنيم.

به گزارش ايسنا، بر‌اساس اعلام دپارتمان بهداشت آمريکا مي‌توان با شست و شوي کامل دست‌ها و تمامي سطوح و مواد غذايي و يا دوري جستن از حيوانات خانگي به ويژه گربه‌ها از ورود اين انگل مخرب به داخل بدن جلوگيري به عمل آورد.

*چهارمين مورد عامل بيماري‌زايي و سقط جنين، باکتري سالمونلا است. اين عامل بيماري‌زايي نشانه‌هايي چون تب بالا، استفراغ، تهوع و مننژيت را شامل مي‌شود. اين عامل مي‌تواند باعث بروز تب تيفوييد نيز شود، اما با پختن و گرما دادن مواد غذايي مي‌توانيد اين باکتري را نابود کنيد. مواد غذايي که نبايد آن‌ها را مصرف کرد شامل آبزيان خام، گوشت و لبنيات پاستوريزه نشده و مواد غذايي خانگي است.

*به گزارش ايسنا، پنجمين مورد ماده سمي «پولي کرونتيد بي فنيل» يا به اختصار PCB که تا سال 1970 ميلادي در محصولات الکتريکي مورد استفاده قرار مي‌گرفت، به دليل دارا بودن مواد سمي بسيار قوي منع شد، اما به دليل اينکه در مدت طولاني تجزيه مي‌شود، امروزه براي زنان باردار مشکل ساز شده است.

اين ماده متاسفانه از طريق سطوح غني از چربي نظير شير مادر جذب بدن جنين شده و ناتوانايي‌هاي ذهني، وزن کم حين تولد و عدم رشد مغزي را در پي دارد. همچنين سر اين نوزادان که در معرض اين ماده قرار گرفته‌اند کوچکتر از بقيه است. مواد غذايي نظير آبزياني که از سدها و درياچه‌هاي اطراف تاسيسات برقي و الکتريکي PCB صيد مي‌شوند، حاوي مقادير زيادي از اين ماده هستند.

*ششمين مورد باکتري E.Cdi است که از طريق مصرف زياد مواد داراي کافئين و الکل وارد بدن جنين مي‌شود.

چگونه باعواض رواني ناشي ازسقط خودبه خودي كنار بيائيم؟

از دست رفتن بارداري، بدون توجه به اينکه در چه هنگامي يا در چه شرايطي رخ دهد، ناراحت کننده است….

اميدها و روياهاي مادر براي کودک متولد نشده اش به باد مي رود. ممکن است احساس کند ديگر فرصتي براي بچه دار شدنش پيش نمي آيد و با اين تصور، دچار نوميدي شود. تجربه سقط جنين از جهات مختلفي بر او تاثير مي گذارد. اما به هر حال، بايد اين مرحله را پشت سر بگذارد و با احساس غم وسوگواري کنار بيايد.

عواطف مادر در قبال اين حادثه ممکن است از خشم تا نوميدي متفاوت باشد. به او وقت بدهيد تا اين دوران داغديدگي را طي کند و آنچه را که رخ داده است، بپذيرد. داغديدگي در چند مرحله رخ مي دهد. ممکن است هر مرحله از آن را به سرعت بگذراند و در برخي مراحل بيشتر باقي بماند يا برخي از مراحل اصلا براي او رخ ندهد. مراحل رايج داغديدگي اينها هستند:

▪ انکار: در ابتدا ممکن است پذيرفتن واقعه براي مادر ناممکن باشد. ممکن است خودش را در ناباوري نسبت به آن بيابد.

▪ خشم: ممکن است نسبت به خودش، همسرش يا تقدير و مانند آنها که اجازه دادند اين واقعه رخ دهد، احساس خشم داشته باشد.

▪ احساس گناه: ممکن است فکر کند اگر دقت بيشتري کرده بود، بچه اش سقط نمي شد.

▪ افسردگي: رنج و غم مادر ممکن است به علايم افسردگي بينجامد. اين احساسات معمولا با گذر زمان برطرف مي شود. اگر افسردگي او مدت زيادي به طول انجامد، ممکن است نياز به کمک روان پزشکي داشته باشد.

▪ پذيرش: هر گامي در مسير داغداري برمي دارد، او را به مرحله پذيرش نزديک مي کند. مادر هرگز کودکش را فراموش نخواهد کرد، اما پذيرش ممکن است درد او را تسکين دهد.

مادر در مسير پذيرش از دست دادن فرزندش، ممکن است به موانعي بر بخورد. براي مثال احساس خشم و گناه که فکر مي کرده فروکش کرده است، دوباره بازگردند. برخي عوامل محرک مانند ديدن کودکان در پارک بازي يا ديدن يک نوزاد در آغوش مادر، ممکن است خاطرات او را زنده کند و مواجهه با آنها براي مادر مشکل باشد. تا هنگامي که آمادگي لازم را کسب نکرده است، او را از قرار دادن در اين موقعيت هاي بالقوه دردناک دور نگه داريد.

● مادر به دنبال تسلي مي گردد؟
براي اينکه مادر کمي آسا ن تر تسلا پيدا کند، اين توصيه هاي عملي مي تواند به او کمک کند.

به مادر يادر آوري كنيد توصيه هايي را که فکر مي کند مي تواند به او کمک کند انتخاب کند و آنها را به کار ببندد:

▪ خودتان در اين مورد تصميم بگيريد: دوستان و نزديکانتان ممکن است به شما توصيه کنند که تمام چيزهايي که يادآور وجود بچه است مانند لباس هاي بارداري يا وسايل بچه را از جلوي چشم تان دور کنيد اما تصميم در اين مورد با خود شماست. اگر آماده نيستيد که چنين کارهايي را انجام دهيد، به خودتان زمان مورد نياز را بدهيد.

▪ خاطراتي از بچه تان ايجاد کنيد: ممکن است بخواهيد نامي براي بچه فوت کرده انتخاب کنيد يا سوگواري براي او ترتيب دهيد. ممکن است با اختصاص دادن يک قطعه جواهر يا کاشتن درخت يا ايجاد يک يادبود ديگر خاطره او را گرامي بداريد.

▪ عجله نداشته باشيد: حال شما در برخي از روزها ممکن است بهتر از روزهاي ديگر باشد. اگر فکر کردن در مورد آينده ذهن شما را اشغال کرده است، ذهن تان را بر گذر از همان روز متمرکز کنيد.

▪ از خودتان مراقبت کنيد: به مقدار کافي استراحت کنيد و غذاهاي سالم بخوريد. براي ورزش و فعاليت جسمي زماني کنار بگذاريد.

▪ تصميمات عمده را عقب بيندازيد: شما مسايل عاطفي و جسمي بسياري را پشت سر خواهيد گذاشت. اگر ممکن است، گرفتن تصميمات عمده مانند خريدن خانه يا تغيير شغل را عقب بيندازيد.

▪ با همسرتان صحبت کنيد: مردان وزنان به شيوه هاي متفاوت داغداري را از سر مي گذرانند. انتظار نداشته باشيد که همسر شما به همان طريق شما داغداري کند. با يکديگر در مورد نحوه کنار آمدن با احساسات تان صريح و صادق باشيد.

▪ يادداشت روزانه برداريد: نوشتن افکار و احساسات تان ممکن است راهي موثر براي تسکين درد و رنج تان باشد.

▪ از ديگران کمک بخواهيد: دوستان و نزديکان ممکن است بهترين راه کمک به شما را ندانند و ممکن است هميشه ندانند چه حرفي بايد به شما بزنند. هنگامي که نياز به کمک آنها داريد، به آنها بگوييد. اگر مي خواهيد در مورد کودک از دست رفته تان صحبت کنيد يا مي خواهيد خاطره کودک را زنده نگه داريد، احساسات خودتان را با دوستان و نزديکان تان در ميان بگذاريد.

▪به يک گروه حمايتي بپيونديد: شريک شدن تجربه از دست دادن کودک با ديگراني که حادثه مشابهي را از سر گذرانده اند يا در جلسات رو در رو يا به صورت آنلاين، ممکن است آرام بخش باشد. مراجعه به يک مشاور روحاني نيز ممکن است منبع خوبي براي گرفتن توصيه يا مشاوره باشد.
عفونت در ترشحات مهبلي :
اين ترشحات روشن يا سفيد رنگ هستند. در حين تخمك گذاري (حدود 2 هفته پس از قاعدگي) ممكن است اين ترشحات چسبناك و لغزنده شوند. تغيير در رنگ و ميزان ترشح همراه با ساير نشانه هاي آن مي تواند بيانگر اين باشد كه شما عفونت داريد.
مهبل به طور طبيعي حاوي باكتري است. رشد اين باكتريها كنترل شده است و توسط بسياري عوامل مانند سطح اسيد و هورمونها تحت تأثير قرار مي گيرد. هر چيزي اين تعادل را به هم بزند، مي تواند خطر عفونتها يا افزايش رشد هر يك از باكتريهاي طبيعي يا مخمرها را افزايش دهد. تحريك كننده هاي احتمالي موارد زير هستند:
– استفاده از آنتي بيوتيكها
– داروهاي جلوگيري از بارداري
– دوش مهبلي گرفتن
– ديابت
– حاملگي
– استرس
– زيرپوشهاي تنگ يا استفاده از پارچه هاي صناعي
ترشح مهبلي ممكن است از عفونت با موارد زير ناشي شود:

– مخمرها : كه به كانديدا نيز معروف است و نوعي قارچ كه بخشي از ميكربهاي طبيعي پوست انسان است اما مي تواند ايجاد عفوت نيز كند.

– گاردنرلا : كه نوعي باكتري است كه به طور طبيعي در راههاي تناسلي زنانه يافت مي شود و عامل التهاب باكتريايي مهبل است.

– تريكومونا : نوعي تك ياخته است (جانداري كه فقط از يك سلول ساخته شده است)

– بيماريهاي منتقله از راه جنسي : مانند سوزاك يا كلاميديا هم مي توانند باعث ترشحات مهبلي شوند.

– ديگر علل احتمالي غير عفوني ترشحات مهبلي : شامل التهاب مهبل تحليل رفته (التهاب مهبل كه معمولاً پس از يائسگي رخ مي دهد)، ديابت ، (به طور شايعي با عفونتهاي عود كننده مخمري همراه است، يا تحريك ناشي از محصولات معطر مانند صابون، دوشهاي مهبلي، پد يا پنبه قاعدگي است.

نشانه ها ي عفونت
ممكن است متوجه تغيير رنگ ترشحات ميزان يا بوي ترشحات شويد. يك ترشح سفيد دلمه اي كه شبيه پنير روستايي باشد علامت مشخصه عفونت مخمري است. ترشح زرد، سبز يا خاكستري معمولاً علامت عفونت تريكومونايي يا التهاب باكتريايي مهبل است. اين عفونت معمولاً با بوي غير معمول ماهي مشخص مي شود.

خارش معمولاً با عفونت مخمري همراه است، گر چه ممكن است با هر يك از انواع عفونتها يا تحريكات همراه باشد. آستر تحريك شده مهبل كه بخصوص مي تواند حين ارتباط جنسي خارش دار يا دردناك شود،اين حالت معمولاً بر جسته ترين علامت التهاب مهبل تحليل رفته است. ترشح جديد مهبلي همراه با تب، درد شكمي يا درد هنگام ارتباط جنسي، مي تواند نشانه يك عفونت منتقله از راه جنسي مانند سوزاك يا كلاميديا باشد. به هر حال سوزاك و كلاميديا معمولاً هيچ علامتي ايجاد نمي كنند.

تشخیص عفونت
در ابتدا كارشناس بهداشتي سوالات متفاوتي را به منظور كمك به تعيين دقيق علت ترشحات، شامل سوالاتي در مورد استفاده اخير از آنتي بيوتيك، اينكه آيا متأهل هستيد يا نه ( آيا شريك جنسي داريد يا خير )، علائم يائسگي، علائم ديابت و ساير تغييراتي كه اخيراً در سلامتي يا شيوه زندگي شما رخ داده است،از شما مي پرسد.
كارشناس بهداشتي با استفاده از وسيله اي به نام اسپكولوم معاينه لگني براي شما انجام مي دهد تا مستقيماً دهانه رحم را مشاهده كند.
در حين معاينه لگني، يك نمونه از ترشحات براي آزمايش در آزمايشگاه جمع آوري مي شود. با بررسي ترشحات در زير ميكروسكوپ، كارشناس بهداشتي مي تواند تشخيص عفونت مخمري، التهاب باكتريايي مهبل يا عفونت تريكومونايي را بلافاصله بگذارد و درمان را شروع كند. كارشناس بهداشتي بر اساس ظاهر ديواره هاي مهبل، مي تواند التهاب مهبل تحليل رفته راتشخيص بدهد.
يك امتحان دستي براي تشخيص حساس بودن دهانه رحم، رحم و تخمدانها انجام مي گيرد. در طي اين آزمايش، آزمايش كننده انگشت خود را وارد مهبل شما مي نمايد. حساسيت مي تواند نشانه حضور بيماريهاي منتقله از راه جنسي يا بيماريهاي التهابي لگن باشد. تشخيص سوزاك و كلاميديا نياز به تستهاي آزمايشگاهي دارد كه ممكن است چند روزي طول بكشد.
ترشحات مهبلي ناشي از عفونت مخمري ياباكتريها بين چند روز تا يك هفته به درمان پاسخ مي دهد. بيماريهاي منتقله از راه جنسي نيز در عرض يك هفته بايد به درمان آنتي بيوتيكي جواب بدهند. اگر عفونت به سمت بيماري التهابي لگن بالاتر از ناحيه مهبل گسترش يابد، ممكن است درمان طولاني تري نياز داشته باشد.
التهاب مهبل تحليل رفته، بهتر از همه به درمان هورموني با كرمهاي مهبلي يا درمان ماهانه جايگزيني با هورمونها پاسخ مي دهد. معمولاً چند هفته طول مي كشد تا اين حالت از بين برود. نشانه هاي خفيف امكان دارد در عرض چند روز با استفاده از مواد لغزنده كننده آبكي از بين بروند. اگر نشانه ها به وسيله تحريك ايجاد شده اند، شناسايي ماده تحريك كننده و برداشت آن مي تواند علائم را در طي يك هفته از بين ببرد.
شيوه پيشگيري
كار با كارشناس بهداشتي عواملي را كه منجر به عفونت مي شود، مانند استفاده از آنتي بيوتيكها، پوشيدن لباس زيرهاي غيرپنبه اي، پوشيدن لباسهاي زير تنگ در حين ورزش، استفاده از محصولات معطركه مخاط مهبل را تحريك مي كند يا استفاده از داروهاي جلوگيري از بارداري مشخص مي كند. اگر از قرصهاي جلوگيري از بارداري استفاده مي كنيد، براي جلوگيري از عفونتهاي مكرر نيازي به قطع دارو نيست. تغيير نوع هورمون يا قدرت آن مي تواند براي جلوگيري از بازگشت مشكل كافي باشد.
اگر مبتلا به ديابت هستيد، كنترل سطح قند خون مي تواند به جلوگيري از عفونتهاي راجعه بخصوص عفونتهاي مخمري كمك كند.

شيوه درمان
عفونتها با آنتي بيوتيك درمان مي شوند. غالباً فقط يك دوز آنتي بيوتيك در ماه كافي است. به عنوان جايگزين مي توانيد از كرمهاي آنتي بيوتيكي مهبلي خصوصاً اگر عوارض جانبي قابل توجهي از استفاده خوراكي آنتي بيوتيكها نشان مي دهيد، استفاده كنيد. همچنين كرم مهبلي ميتواند براي التهاب و يا مخاط زخمي مهبل تسكين دهنده باشد. اگر براي شما تشخيص التهاب باكتريايي مهبل گذاشته شده است، امكان دارد برايتان آنتي بيوتيكي به نام مترونيدازول (فلاژيل) تجويز شود. اگر پزشك شما بر اساس يافته هاي شرح حال و معاينه تان شك كند كه ممكن است شما بيماري منتقله از راه جنسي داشته باشيد، ممكن است قبل از آماده شدن نتايج آزمايشها برايتان به روش تزريقي و خوراكي آنتي بيوتيك شروع كند.
اگر عفونت راجعه مخمري داريد و علائم را شناسايي كرده ايد، مي توانيد از كرمهاي ضدقارچ بدون نسخه استفاده كنيد. اگر نشانه هاي شما بهتر نشدند، مي توانيد به كارشناس بهداشتي خود مراجعه كنيد تا معاينه انجام شده، و تشخيص را تأييد كرده و در مان را تغيير دهد.
التهاب مهبل تحليل رفته مي تواند با تغييرات هورموني ايجاد شود، مثلاً بعد از بارداري يا در هنگام استفاده از قرصهاي جلوگيري از بارداري بروز كند. به طور شايعتر اين مشكل در طي و بعد از يائسگي ايجاد مي شود. پس از يائسگي، درمان جايگزين هورموني ميتواند از راه خوراكي يا مهبلي تجويز شود. تجويز مهبلي كرم باعث مي شود در معرض سطح كمتري از هورمون قرار بگيريد. در موارد خفيف استفاده از يك لغزنده كننده مي تواند كافي باشد. اگر از قرصهاي جلوگيري از بارداري استفاده مي كنيد، تغيير نوع قرص يا قدرت آن مي تواند به شما كمك كند كه از التهاب مهبل تحليل رفته خلاصي يابيد.
نيازي به درمان شريك جنسي نيست مگر آنكه تشخيص داده شود كه دچار بيماري منتقله از راه جنسي هستيد يا مبتلا به عفونتهاي مكرر مي باشيد و هيچ عامل مستعد كننده ديگري وجود ندارد. اگر شريك جنسي شما دچار ترشحات يا ناراحتي جديدي در حين ادرار كردن يا ارتباط جنسي شده است، بايستي توسط يك كارشناس بهداشتي ويزيت شود.

چه وقت بايد به كارشناس مراجعه كنيم ؟
اگر عفونت مخمري قبلي داشته ايد و علائم تكرار شونده مشابهي داريد، مي توانيد از داروهاي ضدقارچ استفاده كنيد. اگر علائم شما بهبودي نمي يابد به كارشناس مراجعه كنيد. در هنگام مواجهه با هر ترشح جديدي كه با توقف استفاده از تحريك كننده هاي باقوه مهبل بهبودي نمي يابند به كارشناس مراجعه كنيد. اگر دچار درد شكمي يا تب در همراهي با هر ترشح جديد مهبلي شديد، بايد در همانروز به كارشناس مراجعه كنيد.
معمولاً حالاتي كه منجر به ترشحات مهبلي مي شوند در عرض چند روز به درمان پاسخ مي دهند. ممكن است چند هفته طول بكشد تا التهاب مهبل تحليل رفته به درمان هورموني پاسخ بدهد، چرا كه مخاط مهبل براي تقويت شدن به زمان نياز دارد. گاهي عفونت بر مي گردد در اين صورت كارشناس بهداشتي ممكن است، دوره درماني موثرتري را شروع كند، راههاي براي خود درماني در خانه را پيشنهاد كند يا به شما كمك كند كه علل بالقوه عفونت را حذف كنيد.

حاملگي خارج رحمي                Ectopic pregnancy

حاملگي نابجا يا خارج رحمي، از مهم‌ترين شرايط اورژانسي در بارداري محسوب مي‌شود که  تشخيص هر چه سريع‌تر آن موجب نجات مادر و حفظ باروري مجدد وي مي‌گردد.

شيوع

حاملگي نابجا  در سه دهه گذشته  بطور مداوم  در حال افزايش بوده است.بطوريكه  بر اساس  آمار موارد بستري  در  بيمارستانهاي آمريكا حاملگي نابجا از 5/4  در هر 1000 حاملگي  در سال 1970 به 8/16  در هر 1000 حاملگي درسال1989رسيده است. در سال 1992 مراكز پيشگيري و كنترل بيماري براساس موارد بستري دربيمارستانها ودرمان بيماران سرپايي . تعداد حاملگي هاي نابجا را 10800 مورد( 7/19در هر 1000 حاملگي)  تخمين زدند.

اما به علت عدم احتساب آمار  بيماران مبتلا به حاملگي هاي نابجا كه در مطب هاي خصوصي تحت درمان قرار گرفته اند.آمار واقعي بيشتر از رقم فوق برآورد  ميشود.

اين نوع حاملگي که وضعيتي خطرناک و از مهم‌ترين علل مرگ و مير مادران به شمار مي‌آيد، زماني رخ مي‌دهد که تخمک بارور شده خارج از آندومتر رحمي باشد. معمولا در ۹۸ درصد اين موارد تخمک بارور شده در لوله رحمي است و چنانچه اين وضعيت سريع تشخيص داده نشود و درمان صورت نگيرد، منجر به پارگي لوله و به دنبال آن باعث خونريزي داخلي در ناحيه شکم مي‌شود.لانه‌گزيني تخمک بارور شده در جاهاي ديگري هم ممکن است رخ دهد.تخمدان، گردن رحم، شکم (صفاق).

علت

حد اقل دو دليل براي افزايش شيوع حاملگي هاي نابجا  وجود دارد. اول اينكه  اين افزايش.. موازي با افزايش وقوع عوامل خطر براي حاملگي هاي نابجا  است. دوم  اينكه  ظهور  تستهاي  با حساسيت بالا براي تشخيص حاملگي و اولتراسوند ترانس واژينال  تشخيص زودرس حاملگي را امكان پذير كرده است و باعث تشخيص  برخي از حاملگيهاي نابجا شده است  كه در گذشته  احتمال جذب خودبخودي آنها قبل از تشخيص وجود داشت.

آمار مرگ و مير  بيماري:

تشخيص  و درمان  سريع با كاهش  خطر مرگ در اثر حاملگي هاي نابجا همراه  بوده است. بين سالهاي 1979 و 1986..  13% از مرگهاي مادري  در اثر حاملگي هاي نابجا بوده است.. كه در سال 1992 به 9% كاهش يافت.. با  اينحال حاملگي نابجا يكي از علل اصلي مرگ مادران در سه ماهه اول بارداري است كه 90% آن ناشي از خونريزي است.

شيوع  بر اساس محل جايگزيني

حاملگي نابجا جايگزيني تخمك بارور در خارج از جسم رحم است.لوله هاي فالوپ.. شايعترين محل حاملگي نابجا بوده. 3/98 %  از همه بارداري هاي نابجا را شامل مي شوند. 6/79% از مقدار مذكور در آمپولا.3/12 % در ايسموس. 6/2 % در انتهاي فيمبريا و 9/ % باقيمانده در ناحيه بينابيني جايگزين ميشوند.

مشکل کجاست؟

تخمک بارور شده معمولا ۴ تا ۵ روز طول مي‌کشد که مسير لوله رحمي از تخمدان تا رحم را طي کند و حدود ۶ تا ۷ روز بعد از لقاح در رحم لانه‌گزيني مي‌کند. شايع‌ترين علت حاملگي خارج رحمي، تخريب لوله رحمي و ايجاد انسداد يا تنگي لوله است.

همچنين احتمال دارد مشکل در ديواره‌هاي لوله وجود داشته باشد که نتواند مانند حالت طبيعي، منقبض شده و تخم بارور را به داخل رحم به حرکت درآورد.

هر عاملي که باعث پيچ‌خوردگي يا چسبندگي آن شود موجب تاخير عبور تخم از لوله و لانه گزيني آن مي‌شود. پس هر علتي که موجب کندي حرکت تخمک بارور در مسير خود به سمت رحم شود مي‌تواند بارداري خارج رحمي را به وجود آورد.

عوامل خطر

1- آسيب لوله اي غالبا نتيجه يك فرايند عفوني  است.. بيماراني  با سابقه عفونتهاي لگني.. شامل گنوره  و عفونتهاي كلاميديائي ثابت شده با روشهاي ثابت شده با روشهاي سرولوژي و بيماريهاي التهابي لگن از 4-2  برابر افزايش شانس حاملگي نا بجا بر خوردارند. همچنين حاملگي خارج رحمي قبلي، آسيب‌هاي لوله‌اي بر اثر اعمال جراحي و همچنين ، چسبندگي‌هاي لوله‌اي، اختلال مادرزادي لوله‌هاي رحم خطر بارداري خارج رحمي را افزايش مي دهد.

2 -سالپنژيت  گره اي  ناحيه ايسموس به ضخيم شدگي قسمت اوليه لوله هاي فالوپ با ديورتيكول هاي متعدد مجزا اطلاق ميشود. اين ضايعه لوله اي باعث 52% افزايش شيوع حاملگي نابجا در مقايسه  با گروه مشابه از نظر سني و نژادي ميشود.

3- دي اتيل استيل بسترول

تماس داخل رحمي با دي اتيل استيل بسترول باعث تغيير شكل لوله فالوپ مي شود كه در نتيجه باعث كاهش يا عدم  وجود بافت فيمبريا.. دهانه كوچك و كاهش طول و قطر لوله ميگردد. آناتومي غير طبيعي لوله رحمي با 5 برابر  افزايش حاملگي نابجا همراه  است.

4-مصرف سيگار

افراد سيگاري با افزايش كم خطر حاملگي نابجا روبرو هستند.

5- دوش گرفتن

دوش واژينال با افزايش كم خطر حاملگي همراه است. بيماراني كه دوش ميگيرند. نسبت به كساني كه اينكار را انجام نميدهند.. ممكن است بيشتر به عفونتهاي رحمي و متعاقبا” آسيب لوله اي مبتلا شوند

6-  پيشگيري از حاملگي

IUD   بطور موثر از حاملگي جلوگيري ميكند اما اگر حاملگي در زني كه از  IUD   استفاده ميكند(بخصوص از نوع پروژستروني آن) اتفاق  بيفتد.. شانس اينكه نابجا باشد زيادتر است. مسئله ديگر اين هست كه همانند IUD  بستن  لوله ها بطور موثر از حاملگي جلوگيري ميكند  اما  اگر حاملگي  اتفاق بيفتد.. احتمال حاملگي نابجا بيشتر است. همچنين مصرف قرص‌هاي خوراکي که صبح روز بعد از مقاربت استفاده مي‌شود و حاوي پروژسترون بوده و به منظور جلوگيري از بارداري تجويز مي‌شود نيز مي‌تواند ميزان بروز بارداري خارج رحمي را افزايش دهد.

نشانه ها و علائم

به دنبال حاملگي نابجا در لوله رحم، ديواره نازک لوله کشيده مي‌شود و باعث درد در ناحيه زير شکم مي‌شود.  بر اثر رشد تخمک، لوله رحم ممکن است پاره شود و در نتيجه خونريزي شديد در ناحيه شکم رخ ‌دهد و باعث درد و در نهايت غش شود امروزه ميتوان حاملگي نابجا را قبل ازشروع علائم تشخيص داد.ترياد كلاسيك آمنوره.. خونريزي..نامنظم واژينال.. درد پائين شكم شايعترين علائم حاملگي نابجا ميباشد. درد ناگهاني شديد.. و يكطرفه شكم شايعترين شكايت در بين 90-100 درصد  زنان مبتلا به حاملگي نابجا  است. تير كشيدن.. درد به شانه.. سنكوپ و شوك ناشي از خونريزي در 20% بيماران رخ ميدهد. شايعترين  نشانه ها مربوط به معاينه شكمي ميشوند. شكم حساس در 90% و ريباند تندرنس در 70%  بيماران وجود دارد. معاينه لگن غالبا غير اختصاصي است.

حساسيت سرويكس به حركت در بيش از 65 درصد بيماران وجود دارد و توده آدنكس قابل لمس در 50 درصد موارد ديده ميشود.

حاملگي شكمي

تخمين زده ميشود كه شيوع حاملگي شكمي 1 در 8000 تولد باشد.. و حاملگي شكمي 4/1 % از حاملگيهاي نابجا را تشكيل مي دهد. پيش آگهي بد  بوده با درصد مورتاليته  1/5  در هر 1000 مورد براي مادر همراه است و خطر مرگ در اثر حاملگي شكمي  7/7برابر بيشتر از ديگر حاملگيهاي نابجا است.

تشخيص

امروزه حاملگي نابجا  قبل از 6 هفته بعد از آمنوره غالبا در 5/4 هفته بارداري و قبل از شروع علايم ميتواند تشخيص داده شود.  روش قديمي لاپاروسكوپي در حال حاضر بندرت مورد نياز است.. و در هفته هاي اوليه بارداري كه ديگر روشها توانائي تشخيص دارند.. غالبا تشخيص با آن غير ممكن  است. آزمايشهاي تشخيصي  معمول كه امروزه  مورد استفاده قرار ميگيرند.. عبارتند از اندازه گيري متوالي   B-HCG … سونوگرافي.. پروژسترون سرم… و كورتاژ رحمي      …

B-HCG

امروزه اندازه گيري B-HCG به روش سنجش ايمني آنزيمي(ELISA)  انجام ميشود. كه مقادير پائين B-HCGدر ادرار و سرم را به ترتيب در حد 20 و 10 اندازه گيري ميكند B-HCG. در حاملگي طبيعي  توسط سلولهاي تروفوبلاست توليد ميشود.. و تقريبا 2 روز  بعد مقدارش 2 برابر ميشود. در حاملگي هاي غير طبيعي اعم از داخل رحمي و خارج رحمي.. توليد B-HCG ناكافي بوده وزمان 2 برابر شدن آن نيز طولاني ميشود.

عدم افزايش غلظت B-HCG   بعد از 48 ساعت مشخصه يك حاملگي غيرزنده است. لذا ميتوان رحم را تخليه نمود. وقتي كه تيتر B-HCG   بيش از 2000  واحد  است ولي توسط سونوگرافي ترانس واژينال.. بارداري زنده  داخل رحمي..قابل مشاهده  نيست..   ميتوان كورتاژ را بمنظور درمان حاملگي داخل رحمي غير زنده يا بعنوان اقدام تشخيصي  براي  يك بارداري نابجا انجام داد. غلظت B-HCG   عمومي نبوده.. و هر مركز بايد مقادير مربوط به خود را براي اجتناب از ختم يك حاملگي داخل رحمي سالم استخراج كند.B-HCG براي  تشخيص حاملگي نابجا نيز بكاربرده  ميشود. بعد از كورتاژ  رحمي اگر B-HCG كمتر از 15% افت كند.. حاملگي  نابجا است و انديكاسيون دارد.

 پروژسترون سرم

مقدار پروژسترون سرم  بازتابي از توليد پروژسترون توسط جسم زرد است كه در اثر حاملگي با محتويات بارداري زنده تحريك مي گردد. در 8- 10 هفته  اول بارداري .. غلظت پروژسترون سرم تغيير كمي ميكند.. و در صورت شكست حاملگي مقدار پروژسترون كاهش مي يابد. بنا براين اندازه گيري پروژسترون در تشخيص ميان حاملگي طبيعي و بارداري غير طبيعي( حاملگي  داخل رحمي غير زنده و يا حاملگي نابجا) مورد استفاده دارد. اندازه گيري پروژسترون از سه طريق به تشخيص حاملگي نابجا كمك ميكند. يك آزمايش غربالگري ارزان است كه نياز به آزمايشات ديگر در بيماراني كه پروژسترون سرم پائين داشتندو شيوع پاره شدن حاملگي نابجا را در وضعيت اورژانسي تا 50% كاهش داده است. اگر مقدار پروژسترون  سرم بيش از 25 باشد..    ( بيش از 5/79) با حساسيت 5/97 %  حاملگي نابجا رد ميشود.

اگر مقدار پروژسترون سرم كمتر از 5  نانو گرم(  9/15 ( nmol باشد.. با حساسيت 100% مشخص كننده يك حاملگي غير زنده خواهد بود.

بنا براين با يكبار اندازه گيري اگر مقدار پروژسترون سرم كمتر از 5 نانو گرم باشد و حاملگي نابجا از سقط داخل رحمي خود بخود تشخيص داده نشده باشد.. ميتوان تخليه تشخيصي رحم را انجام  داد.

سونو گرافي ترانس واژينال

قدرت تفكيك و وضوح بالاي سونوگرافي ترانس واژينال هنگامي كه مقادير b-hcg   بين 1000 واحد  تا 2000 است.. زودتر از يك هفته بعد ازاولين عدم بروز قاعدگي.. حاملگي نابجا را با اطمينان مسجل ميكند. ساك حاملگي  خارج رحمي محتوي كيسه زرده يا رويان با ويژگي 100% ولي حساسيت پائين (  15- 20%)  تشخيص حاملگي نابجا را مطرح ميسازد. توده كمپلكسي ازآدنكس ها بدون حاملگي داخل رحمي حسا سيت را به (21) -84%  بهبود ميبخشد. اما  ويژگي.. كمتر ميشود                  ( 93-5/99). علي رغم وضوح بالاي سونو گرافي ترانس واژينال در 15-35% بيماران با حاملگي نابجا توده آدنكس ديده نميشود.

غلظت  هاي b-hcg   سرم و سونوگرافي ترانس واژينال با ارزش اخباري مثبت 95% حاملگي نابجا را پيش بيني ميكند. تشخيص بطور معمول با غياب حاملگي داخل رحمي.. و غلظت واضح b-hcg   مطرح ميشود.  سونوگرافي به تنهائي قادر به تشخيص همه حاملگي هاي نابجا نيست .. لذا ديگر روشهاي تشخيصي را بايد انجام داد.

 كورتاژ رحم

وقتي كه سونوگرافي براي تشخيص كافي نيست كورتاژ رحم كه ميتواند در مطب انجام شود ضرورت مي يابد… وقتي كه يك حاملگي غير زنده بر اساس مقدار پروژسترون كمتر يا مساوي 5 نانوگرم يا مقدار ثابت b-hcg  تشخيص داده شد. كورتاژ بايد انجام شود. مشاهده پرز ها دربافت بدست آمده از كورتاژ وجود يك سقط خودبخود داخل رحمي را مشخص ميكند.

در غياب پرز ها.. كاهش 15% يا بيشتر در مقدار b-hcg   ..پس از 8-12 ساعت از انجام كورتاژ.. قطعي كننده يك سقط كامل است. اگر تيتر  b-hcg     بدون تغيير باقيمانده يا افزايش يابد.. نشاندهنده آن است كه تروفوبلاست  توسط كورتاژ برداشته نشده و به اين ترتيب تشخيص حاملگي خارج رحمي محرز خواهد شد.

توصيه هائي  مبتني بر مستندات

غربالگري پروژسترون سرم  در بيماراني كه در خطر حاملگي نابجا هستند با طرح آزمونهاي بعدي امكان تشخيص را به حد اكثر مي رساند. b-hcg متوالي.. سونوگرافي..ترانس واژينال و كورتاژ رحمي.. در تشخيص زودرس حاملگي نابجا جلوگيري از انجام لاپاروسكوپي است.

درمان با توجه به اندازه جنين

نوع درمان بستگي به اندازه و محل بارداري خارج رحمي دارد. در مراحل اوليه که اندازه تخمک کوچک است از داروي متوتروکسات استفاده مي‌شود. اين دارو تخمک‌ بارورشده را حل کرده و توسط بدن جذب مي‌گردد.

حاملگي نابجا يا خارج رحمي از مهم‌ترين شرايط اورژانسي در بارداري محسوب مي‌شود که تشخيص هر چه سريع‌تر آن موجب نجات مادر و حفظ باروري مجدد وي مي‌گردد ،اما اگر از زمان حاملگي مدت زيادي گذشته باشد و اندازه جنين بزرگ باشد، لازم است که جراحي انجام شود. بعد از جراحي ميزان HCG خون تا زمان به صفر رسيدن يعني ۲۱ هفته بعد اندازه‌گيري مي‌‌شود.

جراحي مي‌تواند به صورت لاپاراسکوپي يا لاپاراتومي (باز کردن شکم) صورت گيرد. اگر بتوان اين نوع حاملگي را در مراحل اوليه تشخيص داد و اندازه آن زير ۴ سانتي‌متر باشد، مي‌توان از جراحي لاپاراسکوپي استفاده کرد. در تکنيک لاپاراسکوپي بدون باز کردن شکم و تنها با چند سوراخ کوچک جراحي انجام مي‌شود و مزيتي که نسبت به روش لاپاراتومي دارد اين است که ميزان خونريزي کمتر بوده و احتمال چسبندگي‌هاي پس از عمل کاهش مي‌يابد و به دليل کمتر بودن زمان عمل، کوتاه بودن مدت اقامت در بيمارستان و کاهش نياز به داروهاي ضد درد و دوره نقاهت کمتر و کاهش هزينه درمان معمولا بيماران رضايت بيشتري از اين عمل دارند.

ولي در صورتي که جنين بزرگ‌ شده باشد و از زمان حاملگي مدت بيشتري گذشته باشديا چنانچه در لوله رحمي پارگي ديده شود بايد از جراحي به روش لاپاراتومي استفاده کرد.

بسياري از زنان مي‌توانند بعد از يک حاملگي خارج رحمي، حاملگي طبيعي داشته باشند و هرگز نبايد نگران تکرار اين نوع حاملگي باشند. پزشکان توصيه مي‌کنند که بعد از بارداري خارج رحمي تا ۳ ماه بارداري بعدي به تعويق بيفتد تا وضعيت جسمي براي بارداري طبيعي کاملا بهبود پيدا کند. آمارها حاکي از آن هستند که ۶۰ درصد اين زنان طي ۱۸ ماه بعد از بيماري، حاملگي طبيعي خواهند داشت.

کيست هاي تخمدان :

کيست هاي تخمدان کيسه هاي کوچک محتوي مايع هستند که در تخمدان ها(ovarys) رشد مي کنند. بيشتر کيست ها بي ضرر هستند اما بعضي از آن ها مي تواند مشکلاتي نظير پاره شدن ، خونريزي و درد را ايجاد کند.و ممکن جراحي براي برداشتن کيست نياز باشد.

کيست تخمدان کيسه پر از آب يا خوني در تخمدان است که اغلب هنگام تخمک گذاري به وجود مي آيد ، يعني زماني که تخمک از تخمدان آزاد ميشود . گرچه خيلي اوقات علت مشخصي ندارند ، اما در اغلب موارد از اختلالات هورموني ناشي ميشوند. اختلالاتي که در مرحله اول دوره عادت ماهانه را به تعويض مي اندازد و بيشتر به صورت کيست هاي فيزيولوژي بروز ميکند .

کيست ها در تخمدان در کيست هاي فيزيولوژي که به آنها کيست هاي ساده نيز ميگويند تخمک هايي که بايد ماهانه آزاد شود ، آزاد نمي شوند و اندازه ۴ تا ۵ سانتيمتر رشد ميکنند و در اين نوع از کيست کيسه پر از آب در تخمدان تشکيل ميشود و اغلب درد جسماني ندارد و تنها با عقب افتادن دوره عادت ماهانه مشخص ميشوند .

البته يکسري کيست تخمدان وجود دارد که فيزيولوژي نيستند و بيمار هر وقت عادت ماهانه ميشود ، مخاط رحم همواره در رحم وجود دارد که به اين کيست ها ، کيست اندومکسيوما مي گويند و داخل آنها پر از خون است و از آنجا که خون ها راه خروج ندارند ، اين کيست ها با سيکل پريودي کوچکتر نشده بلکه بزرگ هم ميشوند و در اين شرايط مي گوييم که کيست اندومکسيوزيس است و با روشهاي دارويي قابل درمان نيست .

زنان دو تخمدان دارند که محل ذخيره و آزاد کردن تخمک (egg)است.سايز هر تخمدان به اندازه يک گردو است و در دوطرف رحم قرار دارند.

تخمدان يک تخمک را در هر ماه توليد مي کند. و اين فرايند سيکل قاعدگي ماهانه در زن است. تخمک در داخل کيسه تخمک در داخل تخمدان رشد مي کند تا زماني که رحم براي پذيرش آن آماده شود. مخاط رحم در اين دوره ضخيم شده و خودش را براي حاملگي آماده مي کند.

اين سيکل هر ماه اتفاق مي افتد و با لقاح پيدا نکردن تخمک خاتمه مي يابد . همه محتويات رحم اگر تخم لقاح پيدا نکندخارج مي شود و اين فرايند سيکل قاعدگي ناميده مي شود.

در تصوير سونوگرافي ، کيست تخمدان شبيه حباب ديده مي شود . اين کيست محتوي مايع است و به وسيله يک ديواره نازک احاطه مي گردد. اين نوع کيست ، کيست فانکشنال يا عملي تخمدان يا کيست ساده ناميده مي شود.

علائم كيست تخمدان:

تنها علائم کيست تخمدان دردهاي لگني و عقب افتادن زمان عادت ماهانه است و در اغلب موارد ، فرد هيچ دردي را در بدن خود حس نمي کند ، اما زماني داراي علامت ميشود که کيست دور پايه خود پيچ مي خورد و کيست تورسيون پيدا کرده و در اين شرايط مريض درد زيادي دارد .

کيست تخمدان اغلب باعث ايجاد چاقي، عضلات و استخوان هاي درشت، رويش مو بر روي صورت و بدن، خصوصيات مردانه، آکنه و عادت ماهيانه نامنظم مي شود.

کيست تخمدان باعث ناباروري، افزايش ابتلا به ديابت، سکته ها، حملات قلبي و سرطان رحم مي شود. يک تحقيق در ايتاليا نشان داد مصرف داروي گلوکوفاژ( متفورمين) و رژيم غذايي که داراي کربوهيدرات هاي کامل ( مانند غلات کامل وسبوس دار) باشد، اين بيماري را درمان مي کند.

مطالعات ثابت کرده است داروها و رژيمي که براي درمان ديابت استفاده مي شوند و همچنين داروهايي که از عمل  هورمون هاي مردانه در زنان جلوگيري مي کنند، باعث جلوگيري از عوارض اين بيماري مي شوند .

عوارض اين بيماري شامل ديابت، حملات قلبي، چاقي، خصوصيات مردانه مانند رويش مو بر روي بدن، جوش زدن، عضلات و استخوان هاي درشت مي باشند و پروژسترون(هورمون زنانه) باعث پيشگيري از ابتلا به سرطان رحم مي شود.

يک دختر بعد از تولد ۴ ميليون تخمک دارد که هر ماه يکي از تخمک ها در يک فرد سالم بعد از طي مراحلي کامل مي شود و به داخل رحم پرتاب مي رود.

در افرادي که تخمک کامل شده ولي به داخل رحم پرتاب نمي رود، بيماري کيست تخمدان ديده مي شود. افزايش مقدارانسولين و هورمون مردانه در اين بيماري باعث مي شود، تخمدان ها هورمون مردانه ساخته و باعث پيدايش آکنه و موهاي ضخيم و تيره رنگ بر روي بدن شود.

گلوکوفاژ ،Actos وAvandia  داروهايي هستند که باعث کاهش مقدار انسولين و کاهش هورمون مردانه  تستوسترون در خون مي شوند.

بنابراين بايستي در اين بيماري رژيم غذايي بر اساس غلات و دانه هاي کامل و سبوس دار باشد و مصرف محصولات فرآوري شده و پخته مثل انواع شيريني و ماکاروني محدود شود.

همچنين داروهايي که مانع از عمل هورمون مردانه در بدن مي شوند، باعث کاهش ويژگي هاي مردانه و کاهش کلسترول مي شوند و به حمل تخمک ها از تخمدان به رحم کمک مي کنند، ولي داروهاي ضد ديابت مؤثرترند.

اين بيماري احتمال ابتلاء به سرطان رحم را افزايش مي دهد، بنابراين داروهاي ضد بارداري که داراي هورمون پروژسترون هستند براي اين افراد تجويز مي شوند و اگر اضافه وزن دارند، بايستي وزن خود را کاهش دهند.

اگر فکر مي کنيد دچار اين عارضه هستيد و يکي از علائم ذکر شده در بالا را داريد حتماً با مراجعه به پزشک زنان، يک سونوگرافي از تخمدان ها و رحم انجام دهيد.

حتي اگر شما مبتلا به کيست تخمدان نباشيد، ممکن است يکي از علائم بالا را داشته باشيد.
برنامه غذايي که شما در اين شرايط بايستي رعايت کنيد به صورت زير است:

۱٫ عدم مصرف يا مصرف کم: انواع شيريني و کيک و کلوچه- ماکاروني ها- غذاهايي که شکر به آنها اضافه شده است- آبميوه هاي مصنوعي مثل انواع سانديس- نوشيدني هايي مثل نوشابه- نان هاي سفيد.

۲٫ مصرف ميوه و سبزيجاتي مثل هويج، فلفل، کاهو، کلم، اسفناج و…

همچنين قبل از هر وعده غذايي داروي ضد ديابت گلوکوفاژ( متفورمين) را مصرف کنيد.

روشها ي درمان :

درمان کيست هاي فيزيولوژي که اغلب کيستهاي تخمدان در زنان از اين نوع است با تجويز قرص ضدبارداري LD و HD‌ درمان ميشود و در اين روش با مصرف قرص ، فعاليت هورموني تخمدان متوقف شده و کيست کوچک ميشود و زماني که تخمک گذاري صورت نمي گيرد ، کيست هم به وجود نمي آيد . اين کيست ها اغلب پس از گذشت يک تا ۳ ماه کوچک ميشود و از بين ميرود .

اما در نوع اندومکسيوما که داخل آنها پر از خون است ، درمان با روشهاي دارويي مؤثر نبوده و مريض بايد لاپاروسکوپي شود و اين عمل همراه با بيهوشي است و البته بايد توجه داشت چنانکه کيست هاي فيزيولوژي هم بعد از گذشت ۲ تا ۳ ماه کوچک نشوند ، حتماً بايد عمل لاپاروسکوپي درباره آنها صورت بگيرد .

چه عواملي سبب ايجاد کيست هاي تخمدان مي شوند؟

کيست هاي تخمدان به دلايل متعددي ايجاد مي شوند. شايع ترين نوع، کيست فوليکولار است که از رشد يک فوليکول نتيجه مي شود. فوليکول يک کيسه پر از مايع طبيعي است که حاوي يک تخمک است. کيست هاي فوليکولار هنگامي که فوليکول در طي چرخه قاعدگي بيش از حد طبيعي رشد مي کند و براي آزاد سازي تخمک باز نمي شود تشکيل مي شود. معمولاً کيست هاي فوليکولار در طي چند روز تا چند ماه به خودي خود برطرف مي شوند. کيست ها مي توانند در اثر جراحت يا نشت عروق خوني کوچک به درون کيسه تخمک حاوي خون باشند (کيست هاي هموراژيک يا اندومتريوئيد). گاه گاه بافت هاي تخمدان براي تشکيل بافت هاي ديگر بدن مانند مو يا دندان به صورت غير طبيعي رشد مي کنند. کيست هايي با اين بافت هاي غير طبيعي کيست هاي درموئيد ناميده مي شوند.

علايم کيست هاي تخمدان چه هستند؟

بيشتر کيست ها هرگز مشخص نمي شوند و بدون اينکه زنان بدانند که به اين کيست ها مبتلا هستند برطرف مي شوند. هنگامي که يک کيست علايم ايجاد مي کند، درد در شکم يا لگن شايع ترين علامت است. درد مي تواند در اثر پارگي کيست، رشد سريع و اتساع آن، خون ريزي به درون کيست يا پيچ خوردن کيست در اطراف منبع خوني آن ايجاد شود.
کيست هاي تخمدان چگونه تشخيص داده مي شوند؟
بيشتر کيست ها به وسيله اولتراسوند تشخيص داده مي شوند که بهترين تکنيک تصويربرداري براي شناسايي کيست هاي تخمداني است. اولتراسوند يک روش تصويربرداري است که از امواج صوتي براي ايجاد تصاويري از ساختمان هاي درون بدن استفاده مي کند. تصويربرداري اولتراسوند بدون درد است و هيچ ضرري ندارد.
هم چنين مي توان کيست ها را با روش هاي ديگر تصويربرداري مانند اسکن CAT يا اسکن MRI شناسايي کرد.

پزشک چگونه مي تواند تصميم بگيرد که يک کيست تخمداني خطرناک است؟
اگر زني در دهه چهارم زندگي خود يا حتي جوان تر باشد و قاعدگي هاي منظم داشته باشد،، بيشتر توده هاي تخمداني «کيست هاي تخمداني عملکردي» خواهند بود که در حقيقت غير طبيعي نيستند. اين کيست ها با جريان تخمک گذاري که در چرخه قاعدگي رخ مي دهد ارتباط دارند و معمولاً در طي چرخه قاعدگي بعدي خود به خود ناپديد مي شوند.
بنابراين به خصوص در زناني که در دهه دوم و سوم زندگي خود هستند اين کيست ها در چند چرخه قاعدگي بررسي مي شوند تا مشخص شود آيا از بين رفته اند يا نه. چون قرص هاي ضد بارداري خوراکي تا حدودي با جلوگيري از تخمک گذاري عمل مي کنند، پزشکان انتظار نخواهند داشت که زنان مصرف کننده ضد بارداري هاي خوراکي «کيست هاي تخمداني عملکردي» داشته باشند. بنابراين ممکن است به زناني که در حين مصرف قرص هاي ضد بارداري خوراکي به کيست هاي تخمدان مبتلا مي شوند توصيه شود که به جاي پايش از طريق اولتراسوند لگن يا جراحي، معاينه شوند.
عوامل ديگري نيز وجود دارند که در کنار سن زن يا مصرف ضد بارداري هاي خوراکي به ارزيابي کيست هاي تخمداني کمک مي کنند. کيستي که در اولتراسوند شبيه يک کيسه ساده پر مايع به نظر مي رسد، در مقابل کيستي با بافت سخت در داخل آن، به احتمال زياد خوش خيم است. بنابراين اولتراسوند نيز در تشخيص اين که تومور تخمداني جدي است يا نقش دارد.
سرطان تخمدان در زنان جوان تر از ۴۰ سال نادر است. کيست هاي تخمداني که پس از ۴۰ سالگي ايجاد مي شوند نسبت به قبل از آن شانس بالاتر سرطاني بودن را دارند، اگرچه بيشتر کيست هاي تخمدان حتي پس از ۴۰ سالگي خوش خيم هستند. آزمون خوني CA-125 مي تواند به عنوان مشخصه اي براي سرطان تخمدان به کار رود، اما غير طبيعي بودن آن هميشه به معني وجود سرطان نيست. اولاً بسياري از بيماري هاي خوش خيم در زنان در سنين باروري مي تواند سبب افزايش CA125 شود، بنابراين CA-125 يک آزمون اختصاصي به خصوص در زنان جوان نيست. عفونت هاي لگن، فيبروئيد هاي رحم، بارداري، کيست هاي خوش خيم تخمدان (هموراژيک) و بيماري هاي کبد همگي بيماري هايي هستند که ممکن است در غياب سرطان تخمدان سطح CA-125 را افزايش دهند. ثانياً حتي در صورت ابتلا زن به سرطان تخمدان، تمام اين سرطان هاي تخمدان سبب افزايش سطح CA-125 نمي شود. علاوه براين، سطوح  CA-125در زنان مبتلا به سرطان سينه، ريه و پانکراس نيز به صورت غير طبيعي بالا مي رود.

کيست هاي تخمدان چگونه درمان مي شوند؟

بيشتر کيست هاي تخمدان در زنان در سنين باروري کيست هاي فوليکولار هستند که به طور طبيعي در عرض ۱ تا ۳ ماه از بين مي روند. اگرچه ممکن است اين کيست ها پاره شوند، به ندرت علائم ايجاد مي کنند. اين کيست ها خوش خيم هستند و مشکلاتي ايجاد نمي کنند. در زناني که هيچ علائمي ندارند اين کيست ها را مي توان همزمان در طي آزمايش لگن تشخيص داد. تمام زنان در مقاطعي از زندگي به کيست هاي فوليکولار مبتلا مي شوند.
در زنان در سنين باروري، معاينه کيست فوليکولار معمولاً در چند چرخه قاعدگي انجام مي شود زيرا در اين گروه سني اين کيست ها شايع و سرطان تخمدان نادر است. گاهي اوقات کيست هاي تخمداني در زنان غير يائسه حاوي مقداري خون است که کيست هاي هموراژيک ناميده مي شوند. کيست هاي هموراژيک به سرعت برطرف مي شوند.
به منظور تعيين استراتژي درماني براي کيست هاي تخمدان از اولتراسوند استفاده مي شود زيرا اين روش مي تواند به تشخيص اين که اين کيست، کيست ساده يا ترکيبي است کمک کند. کيست ساده که در بيماري هاي خوش خيم ديده مي شود فقط حاوي مايع بوده و بافت جامد ندارند اما کيست ترکيبي بافت جامدي دارد که به پايش و احتمالاً جراحي نياز دارد.
به طور خلاصه درمان ايده آل کيست هاي تخمدان به سن زن، اندازه کيست (و تغيير اندازه) و ظاهر کيست در اولتراسوند بستگي دارد.
درمان مي تواند شامل معاينه ساده يا ارزيابي آزمون هاي خوني مانندCA-125  باشد که به تشخيص پتانسيل ابتلا به سرطان کمک مي کند.
در صورت ايجاد درد شديد، از بين نرفتن خود به خود يا مشکوک بودن تومور، مي توان آن را با لاپاراسکوپي يا در صورت نياز با لاپاراسکوپي باز خارج کرد. به مجرد خارج کردن کيست، تومور به يک پاتولوژيست ارجاع داده مي شود تا به منظور تشخيص نهايي نوع کيست موجود، بافت را در زير ميکروسکوپ آزمايش کند.

منابع:

بيماري هاي زنان برك و نواك 2007

آندوكرينولوزي زنان و ناباروري اسپيروف – گلس – كيس

بيماري هاي زنان و مامايي دنفورث(گيبس،كارلان،هني،نيگارد) 2008

بارداري و زايمان ويليامز(كانينگهم، گنت، لونو،گيلستريپ ،هوث، وسترم)  2010

http://bardary.blogfa.com

http://3333.ir

htt://midwiferyconsultant.persianblog.ir

www.irank.ir

http://www.parsipatogh.com

http://www.Iran salamat.com

http://www.tebyan.net/nutrition

http://www.pezeshk.us

همچنین ببینید:

بارداری: تغییرات سه ماهه اول

بارداری: تغییرات سه ماهه دوم

بارداری: تغییرات سه ماهه سوم

بارداری: سوالات رایج