بیماریهای آمیزشی زنان و مردان ( STI ): عفونت هایی هستند که از طریق تماس جنسی منتقل می شوند.

این عفونت ها توسط ویروس ها، باکتری ها و انگل ها منتقل می شوند.

بیماری ها و عفونت های آمیزشی از شایع ترین بیماری های موجود در جهان به شمار می آیند. در بسیاری از کشورها در کنار عوارض اجتماعی و اقتصادی سلامت عمومی را نیز در معرض خطر قرار داده اند.

هر سال حدود 600 میلیون مورد ابتلا به یکی از چهار بیماری سیفلیس، سوزاک، کلامیدیا و تریکوموناس گزارش می شود.

عدم تشخیص و درمان زودرس بیماری های آمیزشی عوارض جدی فراوانی از جمله عقیم شدن، حاملگی خارج رحمی، سرطان دهانه رحم ، سقط جنین، زایمان زودرس، مرده زایی و … ایجاد می کند.

همچنین ابتلا به بیماری های آمیزشی احتمال سرایت ویروس ایدز را افزایش می دهد.

علائم کلی بیماری های آمیزشی

  • ترشح غیر طبیعی از دستگاه تناسلی زنان (افزایش مقدار ترشحات، تغییر رنگ و بو همراه با خارش و سوزش)
  • زخم دستگاه تناسلی
  • بزرگی غدد لنفاوی در کشاله ران به صورت یک طرفه یا دو طرفه
  • درد در قسمت تحتانی شکم به همراه یکی از علائم بالا در زنان
  • تورم بیضه در مردان
  • ترشح از مجرای تناسلی در مردان
  • تورم، قرمزی و ترشح چشم نوزاد (به دلیل عفونت مادر)

نکات کلی در مورد درمان بیماری های آمیزشی

1-اغلب بیماری های آمیزشی درمان پذیرند.

2 – همسر بیمار نیز باید همزمان تحت درمان قرار بگیرد اگرچه حتی علائم بیماری درهمسر مشاهده نشود.

3 –  در طول دوره درمان یا باید از تماس جنسی پرهیز شود یا از کاندم استفاده گردد.

4 -دوره درمان باید کامل شود و بعد از 7 روز بیمارباید مجددا” پیگیری شود و در صورت عدم بهبودی مجددا” دارو دارو تجویز گردد.

 

برخی از مهمترین بیماریهای آمیزشی به شرح زیر میباشد.

1 -سوزاک

عامل بیماری: باسیل نایسریاگنوره یا گنوکوک

راه انتقال: تماس جنسی

علائم بیماری در زنان:

1 – تغییر در ترشحات مهبلی: این تغییر می تواند به صورت افزایش میزان ترشحات، تغییر رنگ آن به زردی یا سبزی و بودار شدن آن باشد.

2 – احساس درد یا سوزش به هنگام ادرار

3 – عفونت و یا ترشح از مقعد

علائم بیماری در مردان

1 – ترشح مایع زرد رنگ یا سفید رنگ از آلت تناسلی

2 – احساس درد یا سوزش به هنگام ادرار

3 – عفونت یا ترشح از مقعد

4 – تورم بیضه ها و غده های پروستات

درصد کمی از مردان بدون علامت هستند.

تشخیص قطعی: انجام آزمایش: تعداد 5 عدد یا بیشتر WBC در هر فیلد میکروسکوپی از اسمیر ترشحات

2 -کلامیدیا:

علائم در زنان

1 – افزایش اندکی در میزان ترشحات مهبلی: که در نتیجه التهاب و تورم رحم ایجاد می شود.

2 – تکرار ادرار که معمولا” با درد همراه است.

3 – درد زیر شکم

4 – احساس درد به هنگام تماس جنسی

5 – قاعدگی نامنظم

6 – تورم دردناک و عفونت چشم در صورت آلوده شدن چشم ها

علائم در مردان

1 – ترشح یک ماده سفید رنگ از آلت تناسلی و خیس شدن پی در پی لباس زیر

2 – احساس درد یا سوزش هنگام ادرار

3 – تورم دردناک و عفونت های چشم ها در صورت آلوده شدن چشم

راه انتقال:

1 – تماس جنسی با فرد آلوده

2 – مادر آلوده به فرزند هنگام زایمان

3 – تماس انگشت آلوده به چشم (( انگشتی که با آلت تناسلی آلوده تماس داشته باشد. ))

راه تشخیص قطعی : انجام آزمایش

 

3 – سیفلیس:

عامل میکروب ترپونماپالیدوم

راه انتقال:

1 – تماس جنسی

2 – مادر آلوده به جنین

3 – وسایل پزشکی ضدعفونی نشده آلوده به ترشحات بیماران

 

علائم بیماری :

مرحله اول

در مرحله اول در مردان و زنان مشترک است.

وجود یک یا چند زخم دردناک در یکی از نواحی زیر

1 – روی لب های مهبل و در اطراف دهانه مجاری ادرار

2 – روی گردن رحم در زنان و روی نوک آلت تناسلی و پوست ختنه گاه در مردان

3 – در اطراف مقعد و دهان

این زخم ها معمولا” 21 روز پس از ورود میکروب به بدن ظاهر می شود و معمولا” 2 تا 6 هفته طول می کشد تا خوب شوند.

مرحله دوم:

در صورت عدم درمان معمولا” بعد از 3 تا 6 هفته بعد از ظاهر شدن زخم ها مرحله دوم شروع می شود.

علائم:

1 – وجود دانه های جوش مانند به صورت پراکنده یا گروه گروه روی بدن که معمولا” خارش ندارد.

2 – نواحی تخت زگیل مانند روی لب های مهبل در زنان و اطراف مقعد هم در مردان و هم در زنان

3 – علائم شبه آنفولانزا، احساس خستگی و کم اشتهایی که معمولا” با تورم غده ها همراه است.

4 – ظاهر شدن توده های سفید رنگ روی زبان یا سقف زبان

ریزش توده ای مو در نواحی مختلف

سیفلیس نهفته: در صورت عدم درمان در مراحل اولیه به نهفته منجر خواهد شد که ممکن است 10 سال طول بکشد تا به مرحله نهفته برسد.

در این مرحله سیفلیس می تواند به قلب و احتمالا” سیستم عصبی آسیب می زند.

3/1 از بیماران درمان نشده در مرحله اول سیفلیس به مرحله دوم می رسند.

و 3/1 از بیماران درمان نشده در مرحله دوم به سیفلیس نهفته می رسند.

تشخیص قطعی سیفلیس: انجام آزمایش

4- تبخال تناسلی

عامل بیماری :ویروس سیمپلکس

راههای انتقال : 1- دهان به دهان (بوسیدن) 2- تماس جنسی

این ویروس می تواند دهان، ناحیه تناسلی، پوست اطراف مقعد و انگشت ها را آلوده کند و باعث ایجاد تبخال ها در این نواحی می شود.

2  نوع ویروس عامل ایجاد تبخال تناسلی وجود دارد در نوع اول بیشتر دهان یا بینی آلوده می شود و احتمال عود کردن بعد از بهبودی وجود دارد.

در نوع دوم بیشتر ناحیه تناسلی و مقعد آلوده می شود. احتمال عود وجود دارد.

1 تا 26 روز بعد از الودگی علائم ظاهر می شود و معمولا” 2 تا 3 هفته باقی می ماند.

علائم در زنان و مردان

1÷ -احساس خارش یا سوزش در ناحیه تناسلی یا مقعد

2 – تاول های کوچک پر از مایع که ترکیده و زخم های کوچکی به جا می گذارد.

3 – احساس درد هنگام ادرار در مواقعی که ادرار از روی زخم های باز عبور می کند.

4 – علائمی شبیه آنفولانزا مثل کمردرد، سردرد یا تب.

عفونت هایی که عود کرده باشند علائم آن ها خفیف تر بوده، تعداد زخم ها کمتر، کوچکتر و دردشان کمتر است. بهبودی زخم ها سریعتر است. علائم شبه آنفولانزا ندارد.

درمان: درمان ضروری نبوده و خود به خود بهبود می یابد.

استفاده از آسپرین جهت کاهش درد.

ضد عفونی کردن زخم ها و شست و شوی مرتب زخمها با محلول آب نمک

5 – زگیل تناسلی

زایده های گوشتی هستند که ممکن است در هر جایی از ناحیه تناسلی زن یا مرد ظاهر شود.

عامل بیماری: ویروس پاپیلومای انسان (HPV)

دوره کمون 1 تا 3 ماه

برآمدگی های کوچکی به رنگ سفید مایل به صورتی یا برآمدگی های بزرگتری به شکل گل کلم

مشخصات:

این زگیل ها ممکن است به صورت تک تک یا گروهی ایجاد می شوند.

ممکن است خارش داشته باشند ولی بدون درد هستند.

راه انتقال: تماس جنسی

تشخیص: معمولا” بالینی با مشاهده زگیل ها

درمان: محلول پودوفیلین روی زگیل ها مالیده شود و بعد از 4 ساعت باید شسته شود. درمان رایج دیگر سرما درمانی یا درمان لیزری است.

 

جدول شماره 11 : درمان علامت عفونت های آمیزشی بر اساس دستورالعمل کشوری

عفونت درمان
سیفلیس زودرس (کمتر از 2 سال ) بنزاتین – پنی سیلین 4/2 میلیون واحد ، داخل عضله ، 3-1 دُز ( به مدت 3 بار در هفته )
سیفلیس مادر زادی (بیشتر از 2سال) بنزیل – پنی سیلین 2000-3000 واحد به ازای هر کیلو وزن بدن ، داخل وریدی – هر روز به مدت 2 هفته در دز های مستقیم و حداکثر 4/2 میلیون واحد ، هر روز
هرپس دستگاه تناسلی آسیکلوویر mg 400 خوراکی ، سه بار در روز ( به مدت 7 روز در اولین حمله و به مدت 5 روز در حمله های بعدی )
شانکروئید سفتریاکسون mg 250 ، داخل عضله یا

اسپکتینومایسین gr 2 ، داخل عضله ، 1 دز یا

سیپروفلوکوساسین ، mg 500 خوراکی ، دو یا سه بار در روز یا

اریترومایسین ، mg  400 خوراکی ، چهار بار در روز ( به مدت 7 روز )

زگیل تناسلی رزینپودفیلوم 25% – 10% ، ترکیب شده با تنتوربنزئین یا

پودوفیلوتوکسین (سمّیت کمتر ) ، به طور موضعی ، هر هفته ، حداکثر 4 بار

سوزاک بدون عارضه (عفونت دستگاه تناسلی و مقعد ) سفتریاکسون ، gr1 ، داخل عضله ، 1 دز با

اسپکتینومایسین ، gr2 ، داخل عضله ، 1 دز یا

سیپروفلوکساسین mg500 خوراکی ، تک دز یا

سفیکسیم mg 400 ، خوراکی تک دز

عفونت منتشر گونوککی سفتریاکسونgr1 ، داخل عضله یا وریدی ، یک بار در روز یا

اسپکتینومایسن gr2 ، عضلانی ، دو بار در روز

مدت درمان 7-10 روز است ، می توان پس از قطع تب ، درمان را با سیپروفلوکساسین mg50 دو بار در روز یا

سیفیکسیم mg400 ، خوراکی دو بار در روز

سوزاک در بارداری مشابه درمان های ذکر شده ، جز کینولون ها ( سیپروفلوکساسین و اوفلوکساسین ) که نباید در زمان بارداری مصرف شوند .
کلامیدیاز تتراسایکلین mg 500 ، چهاربار در روز یا

داکسی سایکلین mg 100 دو بار در روز یا

اریترومایسین mg400 خوراکی ، چهار بار در روز ، ( به مدت 7 روز )

کلامیدیاز در بارداری اریترومایسین mg400 خوراکی ، چهار بار در روز ، ( به مدت 7 روز )
کاندیدیازیس فلوکونازول mg150 خوراکی ، 1دز یا با

کلوتریمازول یا ماکونازول mg200 ، داخل واژن ، هر روز (حداقل به مدت 3 روز ) یابا

شیاف نیستاتین واژینال 1000000 واحد هر شب 2 عدد ( به مدت 2 هفته ) یا

کتوکونازول mg 400-200 خوراکی ، 1 دز

کاندیدیازیس در بارداری شیاف واژینال کلوتریمازول ، mg 100 ، یک بار در روز به مدت 2-1 هفته)
تریکومونازیس مترونیدازول gr2 خوراکی ، 1 دز یا

در صورت عدم پاسخ ، mg250 ، سه بار در روز یا

Mg500 ، دو بار در روز (به مدت 7 روز)

 

گردآوری کننده : رحمت اله رضایی کارشناس واحد مبارزه بابیماریهای واگیر مرکز بهداشت مرودشت

 

منابع:

1 – بیماریهای آمیزشی علائم و نشانه ها،تشخیص ودرمان،احتیاط و پیشگیری بن میل جونز ترجمه علی فتحی لقمان و ویرایش علمی خانم دکتر افسرکازرونی

2-راهنمای آموزشی بیماریهای آمیزشی مرکز مدیریت بیماریها

همچنین ببینید:

بارداری: تغییرات سه ماهه اول

بارداری: تغییرات سه ماهه دوم

بارداری: تغییرات سه ماهه سوم

اورژانس های شایع بیماریهای زنان

آماده شدن برای بارداری